Το Τμήμα Ελέγχου Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Φυτών (ΤΕΠΚΦ) είναι ελεγκτική υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με έδρα τη Σίνδο – Θεσ/νίκης και χώρο ευθύνης όλη την Επικράτεια (Π.Δ. 97/2017). Ιδρύθηκε μετά την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, σύμφωνα με το ΠΔ 915/81 και έχει τις παρακάτω αρμοδιότητες:
Α. Την εγγραφή ποικιλιών (συμβατικές, γενετικά τροποποιημένες, φυτογενετικοί πόροι) στον Εθνικό Κατάλογο.
Η διαδικασία και η μεθοδολογία που ακολουθείται για την εγγραφή των συμβατικών ποικιλιών φυτών μεγάλης καλ/γειας και κηπευτικών διέπεται από γενικούς τεχνικούς κανονισμούς Τεχνικοί Κανονισμοί Αποδοχής Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Φυτικών Ειδών και είναι η εξής :
1. Υποβολή αίτησης (υποδείγματα Α,Β,Γ,Δ,Ε, ΣΤ κατά περίπτωση)
στο ΤΕΠΚΦ, από το δημιουργό ή κάτοχο της ποικιλίας ή το νόμιμο εκπρόσωπο του που κατοικεί στην Ελλάδα ή σε χώρα μέλος της Ε.Ε.και έχει ορισθεί με εξουσιοδότηση από το δημιουργό της ποικιλίας.
Η αίτηση εξετάζεται, ως προς την πληρότητα των αναγραφομένων στοιχείων και εφ’ όσον έχουν καταβληθεί τα προβλεπόμενα κατά φυτικό είδος τέλη (Υ.Α 6321/44913/30-4-2015, ΦΕΚ 1099/2015). Κατόπιν καταχωρείται σε ειδικό μητρώο ποικιλιών και ανοίγεται φάκελος με τον αριθμό μητρώου της ποικιλίας, που περιλαμβάνει τη σχετική αλληλογραφία και όλα τα στοιχεία για την υπό εξέταση ποικιλία.
2. Εξέταση ποικιλιών
Η εξέταση των προς εγγραφή ποικιλιών γίνεται σύμφωνα με ειδικούς τεχνικούς κανονισμούς κατά φυτικό είδος και περιλαμβάνει:
α) Δοκιμές Δ.Ο.Σ (Διάκριση – Ομοιομορφία – Σταθερότητα) διάρκειας τουλάχιστον 2 ετών.
Από τις δοκιμές αυτές λαμβάνονται παρατηρήσεις των μορφολογικών, φυσιολογικών και αγρονομικών χαρακτηριστικών της ποικιλίας, προκειμένου να διαπιστωθεί η διάκρισή της από άλλες γνωστές ποικιλίες, η ομοιομορφία και η σταθερότητά της.
β) Δοκιμές Κ.Α.Χ ( διάρκεια τουλάχιστον 2 έτη για όλες τις καλλιέργειες εκτός της μηδικής για την οποία η διάρκεια των δοκιμών είναι 3 έτη). Από τις δοκιμές αυτές λαμβάνονται όλες οι παρατηρήσεις οι σχετικές με την καλλιεργητική αξία και χρησιμότητα της ποικιλίας σε σχέση με ποικιλίες μάρτυρες που επιλέγονται από τις γνωστές και ευρέως καλλιεργούμενες ποικιλίες. Δοκιμές Κ.Α.Χ δεν γίνονται για τα κηπευτικά.
γ) Εργαστηριακές εξετάσεις για τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά της κάθε ποικιλίας.
3. Ονοματολογία των ποικιλιών
Το επίσημο ή εμπορικό όνομα της ποικιλίας μπορεί να δοθεί από τον αιτούντα με την υποβολή της αίτησης. Σε διαφορετική περίπτωση αυτός υποχρεούται, με την έναρξη των δοκιμών του δευτέρου έτους, να γνωρίσει εγγράφως το τελικό όνομα της ποικιλίας. Το ΤΕΠΚΦ, με βάσει τα ισχύοντα περί ονοματολογίας στην Ε.Ε., εξετάζει το όνομα και σε συνεργασία με τον αιτούντα καθορίζει την τελική ονομασία (Κανονισμός 684/2021 της Επιτροπής της Ε.Ε.).
4. Γνωμοδότηση Τεχνικής Επιτροπής Πολ/κού Υλικού (ΤΕΠΥ) – Εγγραφή
Ο φάκελος της προς εγγραφή ποικιλίας πρέπει να είναι πλήρης με ευθύνη του ενδιαφερόμενου. Σε αντίθετη περίπτωση η ποικιλία δεν προτείνεται για γνωμοδότηση προς εγγραφή στην Τ.Ε.Π.Υ.
Μετά τη στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων των δοκιμών, αυτά υποβάλλονται στην αρμόδια Τεχνική Επιτροπή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Τ.Ε.Π.Υ), προκειμένου αυτή να γνωμοδοτήσει στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την εγγραφή της ποικιλίας στον Εθνικό Κατάλογο ή την απόρριψή της. Η απόφαση του Υπουργού δημοσιεύεται σε φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως.
Η εγγραφή της ποικιλίας στον Εθνικό Κατάλογο έχει 10ετή ισχύ για τα φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας, τα Κηπευτικά και την Πατάτα και 30ετή ισχύ για δενδρώδη και αμπέλια.
Β. Την παραμονή των ποικιλιών στον Εθνικό Κατάλογο.
Δύο χρόνια πριν τη λήξη της ισχύος της εγγραφής της ποικιλίας στον Εθνικό Κατάλογο, ο κάτοχός της έχει δικαίωμα να ζητήσει την ανανέωση παραμονής της ποικιλίας, με αίτησή του που υποβάλλει στο τέλος Δεκεμβρίου του 8ου έτους, μαζί με το αντίστοιχο παράβολο, το οποίο καθορίζεται με την αρ.6321/44913/30-4-2015 απόφαση του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΦΕΚ 1099/11-6-2015). Η ποσότητα του πολλαπλασιαστικού υλικού που απαιτείται για τις δοκιμές Δ.Ο.Σ προσκομίζεται σύμφωνα με τους πίνακες Α και Β.
(Π.χ. η ποικιλία έγινε δεκτή για εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο 25-5-1992. Η εγγραφή της ποικιλίας λήγει 31-12-2002. Αίτηση (Υπόδειγμα Ε) για την παράταση παραμονής της ποικιλίας στον Εθνικό Κατάλογο και το αντίστοιχο παράβολο πρέπει να υποβληθούν το αργότερο μέχρι 31-12-2000, ενώ το πολ/στικό υλικό για κάθε φυτικό είδος προσκομίζεται σύμφωνα με τους πίνακες α και β (κεφάλαιο ΙV) .
Γ. Τον έλεγχο των διατηρητών.
Διατηρητές είναι πρόσωπα, εταιρείες ή Ιδρύματα που δηλώνονται με την αίτηση εγγραφής των ποικιλιών. Η αρμοδιότητα αυτή του ΤΕΠΚΦ, καθώς και οι προϋποθέσεις και οι υποχρεώσεις των διατηρητών, αναφέρονται στην Υπουργική Απόφαση Διατηρητές Ποικιλιών Φυτικών Ειδών . Οι κυρώσεις για τη μη σωστή τήρηση των προϋποθέσεων και υποχρεώσεων από τους διατηρητές προβλέπονται εκτός από την προαναφερόμενη Υπουργική Απόφαση και από τους γενικούς τεχνικούς κανονισμούς Τεχνικοί Κανονισμοί Αποδοχής Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Φυτικών Ειδών
Δ. Το μετέλεγχο των ποικιλιών.
Για να διαπιστωθεί αν τα χαρακτηριστικά των εγγεγραμμένων στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών παραμένουν αμετάβλητα μετά τους διαδοχικούς αναπολλαπλασιασμούς, δηλαδή αν η ποικιλία διατηρεί την ταυτότητα και την καθαρότητά της, διενεργούνται δοκιμές στο χωράφι με δείγματα από τις διάφορες σπορομερίδες, οι οποίες συγκρίνονται με το δείγμα αναφοράς της ποικιλίας, τα δε αποτελέσματα ανακοινώνονται στις αρμόδιες για τον έλεγχο και πιστοποίηση υπηρεσίες, καθώς και στις ενδιαφερόμενες εταιρείες.
( Κ.Υ.Α. 320703/30-7-87 – ΦΕΚ 469/Β/1987 και
α. Εγγραφή εκτός Εθνικού Καταλόγου, Υ.Α. 258623/19-8-03 – ΦΕΚ1212/Β/2003,
β. Εγγραφή μόνο στον Εθνικό Κατάλογο, όχι στον Κοινοτικό, Υ.Α. 290235/17-5-88-ΦΕΚ399/Β/88
γ. ΚΥΑ 236989/12-5-03(ΦΕΚ705/Β/2003 )
Ε. Εργασίες που ανατίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση :
α. συμμετοχή και διεξαγωγή συγκριτικών πειραμάτων (οδηγία 69/208/EC)
β. εξέταση ποικιλιών για τη διασφάλιση της προστασίας τους (καν. 2100/94), μέσω του
Κοινοτικού Γραφείου Προστασίας Φυτικών Ειδών (C.P.V.O.) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το οποίο η υπηρεσία μας έχει υπογράψει ειδική σύμβαση.
ΤΕΛΗ ΔΟΚΙΜΗΣ
Η πληρωμή των τελών γίνεται με την έκδοση e-παράβολου μέσω της ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων e-Paravolo και επιλέγοντας ως Φορέα Δημοσίου: Αγροτικής Ανάπτυξης / Εισροών Φυτ. Παραγωγής – Μεταπ/σης Τυποπ/σης και ΠΕΠΦΠ.
Το ποσό του e-παράβολου βαρύνεται με ΦΠΑ 24%, η πληρωμή του οποίου γίνεται στην Τράπεζα Ελλάδος. Ο λογαριασμός κατάθεσης στην Τράπεζα Ελλάδος είναι 26698/1 Τ.Γ.Κ. με αιτιολογία «ΦΠΑ τελών δοκιμής».
Μετά την πληρωμή, θα πρέπει να αποστέλλονται τα: 1) e-παράβολο τελών για κάθε ποικιλία 2) αποδεικτικό πληρωμής τραπέζης για το e-παράβολο, καθώς και 3) πρωτότυπη απόδειξη πληρωμής ΦΠΑ (24%) από την Τράπεζα Ελλάδος, προκειμένου να εκδοθεί το σχετικό τιμολόγιο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
– Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. 3332657/16-2-2001 ( ΦΕΚ 176/Β/2001 ) και το έγγραφο της Δ/σης Εισροών Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ( 288439/12579/17-12-2003 ), για τις προς εγγραφή στους Εθνικούς Καταλόγους ποικιλίες αραβοσίτου , βαμβακιού , τεύτλων και βιομηχανικής τομάτας, πρέπει να γίνεται κάθε φορά που υποβάλλεται πολλαπλασιαστικό υποχρεωτικά εργαστηριακός έλεγχος για παρουσία προσμίξεων Γ.Τ.Ο. στο πολλαπλασιαστικό υλικό αυτό .
– Οι ημερομηνίες υποβολής αίτησης, υποβολής της αντίστοιχης ποσότητας σπόρου και καταβολής τελών για κάθε φυτικό είδος αναγράφονται στους πίνακες α και β του Κεφαλαίου ΙV και οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να τις τηρούν, σύμφωνα με τους Γενικούς Τεχνικούς Κανονισμούς Αποδοχής Ποικιλιών Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας, Κ.Υ.Α. 341561/2645/28-2-2000 (ΦΕΚ 443/Β/3-4-2000) και Κηπευτικών, ΚΥΑ 260068/18-6-02 (ΦΕΚ 827/Β/2002) και 236989/12-5-2003 (ΦΕΚ 705/Β/4-6-2003), άλλως η διαδικασία εγγραφής της ποικιλίας αναστέλλεται.
– α) Για ποικιλίες των φυτικών ειδών καλαμποκιού, τεύτλων, βαμβακιού και βιομηχανικής τομάτας που η δημιουργία τους γίνεται σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παράδοση του σπόρου θα γίνεται στις ημερομηνίες που ορίζονται στους πίνακες α και β, με την προϋπόθεση ότι έχουν ελεγχθεί ή επανελεγχτεί για την παρουσία ή μη προσμίξεων σε Γ.Τ.Ο. ( G.M.O.).
β) Για ποικιλίες των ανωτέρω φυτικών ειδών που η δημιουργία τους γίνεται στην χώρα μας ή σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παράδοση του σπόρου θα γίνεται στην Υπηρεσία μας 15 μέρες νωρίτερα από ότι προβλέπεται στους πίνακες α και β, για τον έλεγχο παρουσίας ή μη προσμίξεων σε Γ.Τ.Ο. ( G.M.O.).
– Οι ενδιαφερόμενοι είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν στο Τ.Ε.Π.Κ.Φ. οποιεσδήποτε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την ποικιλία, ακόμα και εάν αυτή έχει ήδη εγγραφεί στον Εθνικό Κατάλογο. Σε διαφορετική περίπτωση και σύμφωνα με τους προαναφερόμενους Γενικούς Τεχνικούς Κανονισμούς Αποδοχής Ποικιλιών μπορεί να ανακληθεί η αποδοχή της .